Τήνος

Η Τήνος, το τρίτο σε μέγεθος νησί των Κυκλάδων, βρίσκεται πολύ κοντά στη Σύρο, τη Μύκονο και την Άνδρο. Είναι “το νησί της πίστης και της τέχνης”.

Η εύρεση της θαυματουργής εικόνας της Μεγαλόχαρης, ύστερα από το όραμα της Οσίας Πελαγίας, κατέστησε το νησί το μεγαλύτερο προσκύνημα του Ελληνισμού, τόπο όπου ο πιστός βιώνει τη συνάντησή του με τον Θεό και την Αγία Μητέρα Του. Κάθε χρόνο πλήθη πιστών συρρέουν για να προσκυνήσουν την εικόνα της, στον εξαιρετικού ενδιαφέροντος ναό της.

Όμως, η Τήνος υπήρξε επίσης το μεγαλύτερο κέντρο μαρμαρογλυπτικής στην Ελλάδα. Πλήθος ανώνυμων μαστόρων, μαρμαράδων κυρίως αλλά και οικοδόμων, ξυλογλυπτών, αγιογράφων και άλλων, έχουν αφήσει τη σφραγίδα τους στις εκκλησίες, στα σπίτια, στους περιστεριώνες. Η ανάπτυξη της τέχνης του μαρμάρου έδωσε στην εξέλιξή της κορυφαίους γλύπτες, όπως οι Χαλεπάς, Φιλιππότης, Βιτάλης, Σώχος και ζωγράφους, όπως ο Γύζης και ο Λύτρας, αλλά και πολλούς άλλους σημαντικούς. Δικαίως λοιπόν η Τήνος θεωρείται η κοιτίδα της νεοελληνικής τέχνης.

Η Τήνος είναι ακόμη ένας τόπος που κρύβει πολλές ομορφιές για όποιον θελήσει να την γνωρίσει καλύτερα. Διατηρεί σε μεγάλο βαθμό τον παραδοσιακό χαρακτήρα της στην αρχιτεκτονική των χωριών αλλά και στον καθημερινό βίο, με τους φιλόξενους ανθρώπους της, τα πανηγύρια και τα έθιμά της.

Τα πολυάριθμα χωριά του νησιού, κάτασπρα, σκαλωμένα στις πλαγιές των βουνών ή κρυμμένα μέσα σε λαγκαδιές, αποτελούν υπόδειγμα κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής, με ενωμένα δώματα και γραφικές καμάρες, με πλακόστρωτα δρομάκια και ανθισμένες αυλές, με τα κατώγια, τις εκκλησιές τους, τις βρύσες. Πολλά απ’ αυτά, έχουν χαρακτηριστεί παραδοσιακοί οικισμοί.

Οι χίλιοι περίπου περιστεριώνες, αριστουργηματικά διώροφα κτίσματα, διακοσμημένα με λογής σχέδια από μικρές σχιστολιθικές πλάκες, και τα εκατοντάδες ιδιωτικά ξωκλήσια, σε θαυμαστή ποικιλία αρχιτεκτονικών παραλλαγών, είναι από τις πιο χαρακτηριστικές ομορφιές του νησιού.

Η Τήνος έχει όμως και φυσικές ομορφιές. Τοπίο με απροσδόκητες εναλλαγές ανάμεσα στο φώς και τη σκιά, τη γυμνή πέτρα και τα πράσινα λαγκάδια, το βράχο και τις κρυφές ακρογιαλιές. Στην υψηλότερη κορυφή της, στο όρος Τσικνιά, ήταν, κατά τη μυθολογία, η κατοικία του Αιόλου, του θεού των ανέμων, ενώ στο Ξώμπουργο, επιβλητικό γρανιτένιο όγκο, ήταν χτισμένη η μεσαιωνική πρωτεύουσα και το ερειπωμένο σήμερα κάστρο της. Εκπληκτικό είναι το τοπίο του χωριού Βωλάξ, με τους τεράστιους λείους γρανιτόλιθους να ισορροπούν σε μεγάλη έκταση πάνω στην άγονη γη.

Οι παραλίες της Τήνου είναι πολλές και καλές. Μερικές από τις πιο γνωστές είναι ο Άγιος Φωκάς, τα Κιόνια, το Πόρτο, ο Άγιος Σώστης, η παραλία Πανόρμου, η Κολυμπήθρα, η Λυχναφτιά, η Παχιά Άμμος ο Άγιος Ρωμανός, του Γιαννάκη και η Άμμος Υστερνίων.

Η πρωτεύουσα Τήνος είναι ένα λιμάνι γεμάτο ζωή, χρώμα, καταστήματα, ταβέρνες, καφενεία και συνεχή κίνηση από πλοία και ταχύπλοα, με καθημερινή και πολύ συχνή σύνδεση με την ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα.

Πολλά είναι τα μουσεία και οι αίθουσες τέχνης που υπάρχουν στο νησί. Αρκετά από αυτά ανήκουν στο Ίδρυμα της Παναγίας, όπως η Έκθεση Εικόνων και Κειμηλίων, το Σκευοφυλάκιο, η Πινακοθήκη, το Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών, το Μουσείο Αντωνίου Σώχου και το Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά. Λειτουργούν επίσης το Αρχαιολογικό Μουσείο Τήνου (με εκθέματα από το ναό του Ποσειδώνα στα Κιόνια και τους άλλους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού), το Λαογραφικό Μουσείο της Μονής Ιησουϊτών στα Λουτρά, τα μουσεία Τηνίων Καλλιτεχνών στον Πύργο και στα Υστέρνια, το σπίτι-μουσείο του Χαλεπά στον Πύργο, το Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης στο ιστορικό μοναστήρι του Κεχροβουνίου (όπου και πολλά άλλα αξιοθέατα), η βιβλιοθήκη-μουσείο στην Καθολική Αρχιεπισκοπή στην Ξινάρα.